Gerdek Gecesi Adetleri Ve Hiç Duymadığınız Tuhaf Gelenekler
Toplumumuzda gelin ve damadın evlenme kararı almasıyla birlikte gelenekselleşmiş ve her bölgeye özgü adetlerimizi hemen gün yüzüne çıkarmaya başlarız. Dünyada ve ülkemizin her bölgesinde düğün öncesinde, düğünde ve düğün bitiminde çeşitli etkinlikler yapılır. Bunların bazıları da bölgesel farklılıklar gösteren gerdek gecesi adetleridir.
Dinimizde Gerdek Gecesi Adetleri Nelerdir?
Gerdek gecesi adetleri dinimizde ana hatları ile belirlenmiştir. Gerdek gecesi öncesinde çiftler arasında dini nikâh kıyılır. Dini nikâhın ne zaman kıyılacağı bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. Bazı bölgelerde gelin evden çıktığında, bazı bölgelerde gerdek gecesinden hemen önce bazı bölgelerde ise aileler tanıştığı gibi dini nikâh kıyılır. Dini nikâh kıyılma esnasında sadece şahitler ve tarafların temsilcilerinin nikâhta bulunulması istenir. Evliliğin bağlanmaması ve bozulmaması için dini nikâh kıyılırken kötü niyetli insanların ortamda bulundurulmamasına dikkat edilir.
Muratlarına eren çiftin bu gece iki rekat gerdek gecesi namazı kılmaları önerilir. Ayrı ayrı kılabilecekleri birlikte de bu namazı eda edebilirler. Yine namazlarının sonunda birlikte amin diyecekleri gibi ayrı ayrı da dua edebilirler.
İlişki öncesinde besmele çekmek, cinsel birleşme esnasında da tamamen çıplak olmamak yine İslama göre gerdek gecesi dikkat edilmesi gereken hususlardandır.
Gerdek Gecesi Damat Dayağı Nedir?
Dünya evine giren damadın arkadaşları düğün akşamı damada çeşitli şakalar, oyunlar ve görevler verirler. Bekârlığa veda eden damada yapılan gerdek gecesi adetlerin bazıları şu şekildedir;
Anadolu’da gerdek gecesi adetleri incelendiğinde gerdeğe girmek üzere olan damadın yumruklanması ve odaya gönderilmesi yaygın olarak yapılan gerdek gecesi adetidir. Damadın arkadaşları ve yakınları tarafından yapılan bu hareketle damadın heyecanının alındığına ve damadın gerdeğe hazır olduğu anlamına gelir. Damada vurma işlemi esnasında ‘ Allah işini rast getirsin, bol çocukların olsun.’ şeklinde temennilerde de bulunulur. Ülkemizde damada yapılan gerdek gecesi adetlerinin bazıları şöyledir:
Damada dışarda yumruklama işlemi yapılırken aile tarafından görevlendirilen bir kadın da geline iki rekât namaz kıldırır. Damat odaya geldiğinde ise kadın damadın namazının bitmesini bekler. Daha sonra kadın damada ‘ Gelini sana, seni Allah’a ısmarladım.’ der ve kadın odadan çıkar.
Artvin ve çevresinde gerdek gecesi âdeti olarak damat geline bahşiş verir ve duvağını açar. Bu esnada ayakta olan çiftler birbirlerinin ayaklarına basmaya çalışırlar. Kim önce diğerinin ayağına basarsa evlilikte onun sözünün daha baskın olacağına inanılır. Bazı bölgelerde ise gerdek gecesini tamamlayabilen damat tüfek ile ilan eder.
Gerdek Gecesi Gelinin Ayağı Yıkanır Mı?
Gerdek gecesi adetlerinden yaygın olarak bilinen damadın, gerdek gecesi gelinin ayağını yıkamasıdır. Bu konu ile ilgili kimileri Peygamber efendimizin hadisi olduğunu söylese de kimileri ise bunun hadis değil, uydurma olduğunu ileri sürmektedir. Efendimizin söylediği iddia edilen hadis şu şekildedir: “’Ya Ali! Gelini evine götürdüğün zaman, çorabını ayağından çıkar. Ayaklarını yıka. O suyu evin bütün köşelerine saç. Böyle yapınca Allah, senin evinden yetmiş türlü fakirliği dışarı çıkarır. Yetmiş türlü bereketi evine dahil eder. Yetmiş rahmeti sana nazil kılar. O gelin ile ve onun bereketi evin köşelerine erişir. O gelin, delilikten ve diğer hastalıklardan emin olur.’
Toplumumuzda geline yapılan gerdek gecesi adetlerinden bazıları ise şöyledir;
- Gerdek gecesi gelin odasına götürülmeden önce ibriğe konulmuş suyu sağ ayağı ile döker. Bu geleneğin amacı gelinin işlerinin rast gitmesidir. Bereket getirmesi için gelinin eline Kuran-ı Kerim, iş sever olması için süpürge tutuşturulur. Sokaklarda gezmesin, evine bağlı kadın olsun, aklını başına toplasın diye gelinin başını bacanın kenarına hafifçe değdirilir.
- Eskişehir yöresi de gerdek gecesi adetlerinde gelinin koltuğunun altına sıkıştırılan ekmek dişi ağrımasın diye herkese dağıtılır.
- Bir başka gerdek gecesi âdetinde ise gelin kendi odasının kapısını 3 kere yalar ve ardından kaşığı arkaya doğru atar. Eğer kaşık açık düştüyse gelinin rızkı ve nasibinin açık olacağına, eğer kasık kapalı düştüyse gelinin eve kapanacağı şeklinde yorumlanır.
- Sivas ve çevresinde gelin ata bindirilir. Attan inip evine doğru yaklaşan gelin dışarıya kızgın bir kaşık atar. Bunun amacı gelinin evine bağlı olmasını sağlamaktır. Gelin evine tatlılık getirsin diye eşikten geçerken üst eşiğe şerbet veya bal sürdürülür. Gelin gerdek gecesi odasına giderken çocuğunun oğlan olması için kucağına erkek çocuk verilir.
- Artvin ve çevresinde gerdek gecesi adetlerine baktığımızda gelin, elini 3 kez kapı eşiğine vurur ve kaynanasının ayağının altına koyduğu bardağı kırar.
- Yozgat ve çevresinde eğer gelin aynı eve gelin gelmişse kaynanasının sözünün geçmesi için gelin kaynanasının ayaklarının arasından geçer. Evde uğursuzluğun kaybolması için de gerdek gecesinde çömlek ya da testi kırılır.
- İçel yöresinde gerdek gecesi adetlerinde, gelin erkek evine geldiğinde yemek kazanının etrafında 3 kere dolaştırılır.
Gerdek gecesi adetleri nelerdir? sorunun cevabını verdiğimizde yapılan tüm davranışların temelinde bereket, kötülüklerden korunma, kısmet ve huzur temennisi yatar.
- Gerdek gecesi geleneklerinden bir başkası da çarşaf gösterme merasimidir. Gerdek gecesi adetlerinden olan çarşaf beklentisi Türk toplumunda var olan bir adettir.
- Türkmen oymaklarında, kız ve erkek evinden ikişer yenge gerdek sabahı gelinle damadı çimdirme görevi üstlenir.
- Gerdek sabahı mahallenin bütün kadınları toplanarak gelinin kanlı çarşafına bakmaya gelirler. Mahalle kadınları çarşafa para atarlar. Çarşafı gören kadınlar ellerine aldıkları sopayla damadı dövmeye başlarlar.
- Uşak ve çevresinde ise gerdek gecesi tamamlandıktan sonra evin büyük hanımına çarşaf gösterilir ve kız evine müjdeli haber verilir. Bazı yörelerde ise yenge kız evine çarşafı götürerek bahşiş alır
- Bazı yörelerde ise gerdek gecesi sabahında damat, pencereden havaya doğru bir iki el ateş eder. Damat sabah namazında arkadaşları ile gider ve cemaatin elini öper.
- Sivas yöresinde köyün yaşlı kadınları çarşafı alıp ilahiler okuyarak köyde tüm kapıları dolaşıp çarşafı gösterirler.
Nesilden nesile aktarılan gerdek gecesi adetlerinin bazılarının günümüzde hala yapıldığı görülmektedir. Gelin ve damadın aileleri ve yakınları tarafından yapılan bu adetlerle mutlu bir yuva kurulacağı, eşlerin birbirine bağlı olacağı, evin büyüklerinin sözünün geçerli olacağı isteği ve beklentisi vardır. Gerdek gecesi gelenekleri Türkiye’de bu gibi ritüeller üzerinden bölgelere göre ufak tefek farklılıklar gösterirken ülkelere bakıldığında tuhaf gerdek gecesi adetleri olduğu ortaya çıkarılmıştır.
İlginç Ve Tuhaf Gerdek Gecesi Adetleri
Birazdan okuyacaklarınıza inanamayabilirsiniz ancak bu tuhaf gerdek gecesi adetlerini dünyada uygulayanlar var. En ilginç olan adetleri şöyle sıralayabiliriz:
Guam’daki gerdek gecesi adetinde bakirelik kadınlara yasak. Yani kadın, evlenmeden önce bu adeti yerine getirmek için kızlığını para karşılığında bozdurmak zorunda bırakılıyor.
Güney Kore’de bizi falaka geleneği karşılıyor. Gerdek öncesinde damat arkadaşları tarafından falakaya yatırılır. Bunu da damadın cinsel gücünü arttıracağına olan inançla yaparlar.
Bir diğer garip gerdek gecesi adetlerinin merkezi Çin. Gelinin para karşılığında misafirlere göğsünü elletmesi geleneğine dair sosyal medyaya düşen video gündem olmuştur.
Tayvan’ın bazı kesimlerinde ise gelin ilk olarak, damadın seçeceği bir arkadaşı veya akrabası ile cinsel ilişkiye girer.
Newlyweds’se ise düğün bitiminde ortaya bir halı veya hasır serilir. Çift ilk ilişkiye tüm misafirlerin gözü önünde girer. Bu geleneğin kaynağı evliliğin bereketinin artacağına olan inançtır.
Gerdek gecesi gelinle ilk yatan kayınpeder olur diye bir gelenek varmı?
Merhabalar, böyle bir gelenek Türkiye de duyulmadı. Zaten akıl ve mantık işi olmayan, iğrenç bir durum.